انجمن شطرنج ایران Iranian Chess Forum

آموزش‌ تاکتیک‌ های پایهٔ شطرنج برای بهبود وضع بازیکن ضروری‌ است و درک تاکتیک‌ ها موجب جلوگیری از هرگونه اشتباه می‌شود. در اغلب موارد ، درک این تاکتیک‌ های ساده به مبتدیان شطرنج کمک می‌کند.

گاهی اوقات یک مهره می‌ تواند به دو مهرهٔ حریف حمله‌ ور شود. در چنین حالتی ، اصطلاحاً چنگال ایجاد می‌شود. اسب‌ ها برای عمل چنگال در شطرنج مشهور هستند. برای نمونه ، اگر اسب در موقعیت حمله به شاه و وزیر قرارگیرد ، شاه وادار است به خانه‌ ای امن حرکت‌ کند و اسب می‌ تواند وزیر را بزند.

چنگال اسب : اسب شاه را کیش کرده و شاه وادار است حرکت‌ کند و اسب می‌تواند رخ را بزند.

آچمز :

آچمز یک تاکتیک بسیار رایج برای محدود کردن جنبش و جابه‌جایی مهره‌ های حریف است. در این تاکتیک ، مهره‌ ای به مهرهٔ حریف حمله‌ ور می‌شود که اگر مهرهٔ حریف جا به‌ جا شود ، مهرهٔ خودی یک مهرهٔ ارزشمند حریف در پشت آن را می‌ زند. اگر پشت مهرهٔ حریف ، شاه قرار داشته‌ باشد ، مهرهٔ حریف اجازهٔ جا به‌ جایی را ندارد و این نوع آچمز ، به عنوان “آچمز مطلق” شناخته می‌ شود.

حرکت قلعه یک مانور دفاعی است که در سده شانزدهم میلادی به منظور سرعت بخشیدن به بازی و کمک به دفاع وارد شطرنج شد. این حرکت میان شاه و رخ انجام می‌گیرد. طی این حرکت ، شاه و رخ می‌ توانند هم‌ زمان حرکت‌ کنند. شاه دو خانه به سمت رخ حرکت می‌کند و رخ به سمت دیگر شاه می‌ آید. مواقعی نیز وجود دارند که انجام این حرکت غیر ممکن است…

– پیش از انجام حرکت ، شاه جابه‌جا شده‌ باشد.

– پیش از انجام حرکت ، رخ جابه‌جا شده‌ باشد.

– مهره‌ هایی میان شاه و رخ در صفحهٔ شطرنج وجود داشته‌ باشند.

– شاه کیش شده‌ باشد.

اِن پاسان حرکت ویژه‌ ای در شطرنج است که سرباز تحت قوانین ویژه‌ ای می‌ توان سرباز حریف را بزند. اگر سربازی خودی از ردیف دوم به ردیف چهارم حرکت‌ کند و سرباز حریف نیز کنار آن در همان ردیف باشد ، سرباز حریف می‌ تواند سرباز خودی را بزند. در این حرکت ، سرباز حریف پس از گرفتن سرباز خودی، پشت سرباز خودی قرار می‌ گیرد.

اختراع این حرکت در شطرنج به پیش از سده پانزدهم میلادی باز می‌گردد که قوانین آن زمان به گونه‌ای بود که سرباز در نخستین حرکت خود نمی‌توانست دو خانه به سمت جلو حرکت‌کند. با افزودن این قانون که سرباز در حرکت نخست خود می‌تواند دو خانه به سمت جلو حرکت‌ کند ، اِن پاسان نیز به قوانین شطرنج افزوده‌ گردید.

سرباز ضعیف‌ ترین مهرهٔ شطرنج است ، اما می‌ تواند به مهره‌ ای قوی‌ تر تبدیل‌ شود. اگر سرباز در زمین آن‌ قدر به سمت جلو حرکت‌ کند که به بازپسین ردیف شطرنج که شاه حریف در آن ردیف قرار دارد برسد. می‌ تواند به هر مهرهٔ دل‌ خواهی تبدیل‌ شود. این حرکت را پیشرفت می‌ نامند. بیشتر بازیکنان شطرنج ترجیح می‌دهند که سرباز خود را به وزیر تبدیل‌ کنند، اما سرباز را می‌توان به رخ ، فیل و اسب نیز تبدیل‌ کرد. مهرهٔ تازه در همان خانه جایگزین سرباز می‌ شود. این حرکت یکی از روش عالی برای تقویت دفاع و حمله در شطرنج است.